Maryja
Świętość Maryi
Jest dogmatem wiary zdefiniowanym w roku 1854 w bulli Ineffabilis:
“Ogłaszamy, orzekamy i określamy, że nauka, która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia – mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmogącego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego – została zachowana jako nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną, i dlatego wszyscy wierni powinni w nią wytrwale i bez wahania wierzyć”
Ojcowie mówiąc o świętości Maryi, używają nazw, które choćby najmniejszą zmazę grzechową, nawet cień zmazy wykluczają. Nazywają ją pod każdym względem niepokalaną, samą niewinnością, samą świętością.
Wolna od grzechu, nawet lekkiego
Jest nauką Kościoła bliską dogmatu, że Maryja nie popełniła w swoim życiu żadnego grzechu, nawet lekkiego:
“Gdyby kto powiedział, że człowiek raz usprawiedliwiony, może w całym życiu wszystkich, a także i lekkich grzechów uniknąć, chyba że ze specjalnego przywileju, jak o świętej Dziewicy Kościół utrzymuje, niech będzie wyklęty.”
– Sobór Trydencki, sesja 6, kan. 23
Tomasz z Akwinu utrzymuje natomiast:
“Tych, których Bóg do czego wybiera, tak ich przygotowuje i dysponuje, że do tego, do czego są wybrani, znajdują się odpowiednimi (…) Święta Dziewica była wybrana przez Boga, by była Matką Bogą. Dlatego nie ma wątpliwości, że Bóg swą łaską uczynił ją do tego odpowiednią. (…) Nie byłaby zaś odpowiednią na Matkę Boga, gdyby zgrzeszyła, bo tak jak cześć rodziców spływa na potomstwo, tak przeciwnie hańba matki spłynęłaby na syna.”
– Suma Teologiczna III, pyt. 24, art. 4
Maryja wolna od pożądliwości
Pożądliwość zmniejsza się w miarę wzrostu łaski, a Maryja posiadała jej pełnię, przez którą pożądliwość została (przynajmniej w swych objawach) całkowicie skrępowana. Pożądliwość jest skutkiem grzechu pierworodnego, więc Maryja będąc od niego wolną, wolna była także od namiętności. Św. Tomasz mówi, że namiętność razem z uświęceniem Maryi została tylko związana, a w chwili poczęcia Chrystusa całkiem zgaszona.
Czy stan Maryi był taki sam jak pierwszych rodziców w raju przed grzechem?
Jeśli wziąć pod uwagę dary nadprzyrodzone i pozanaturalne pierwszych rodziców, to ponieważ Maryja nie była wolna od cierpień, nie miała wszystkich darów pierwszych rodziców. Jeśli wziąć pod uwagę tylko dary nadprzyrodzone, to można powiedzieć, że Maryja posiadała je w daleko większym stopniu niż Adam i Ewa.
Maryja pełna łaski
Łaska ze względu na skutek dzieli się:
- na taką, która czyni tego kto ją posiada miłym Bogu (łac. gratum faciens)
- na łaskę darmo daną (łac. gratis data)
Do pierwszej czyli gratum faciens należy:
- łaska uświęcająca
- cnoty wlane
- dary Ducha św.
- łaski aktualne
Do drugiej czyli gratis data należy:
- dar np. proroctwa lub czynienia cudów
Mówiąc, że Maryja była pełna łaski, mamy przede wszystkim na myśli łaski pierwszego rodzaju (gratum faciens).
Archanioł Gabriel pozdrawiając Maryję 1, używa do tego słowa “pełna łaski”- kecharitomene (gr. κεχαριτωμένη). Jest to jakby imię własne Maryi. To wyjątkowe i uroczyste pozdrowienie, nigdy nie słyszane, pokazuje, że Bogarodzicielka była siedzibą wszelkich Bożych łask i charyzmatów Ducha świętego.
Ojcowie nazywają Maryję “niewyczerpanym oceanem boskich i tajemnych charyzmatów”, “przepaścią łask”, “świętą świętych”, “arką wewnątrz i zewnątrz wyzłacaną”. Również do świętości Maryi odnoszą proroctwo Izajasza2. Maryja jako dom zbudowany na szczytach gór, przewyższa świętością największych świętych.
Maryja wzrastała w łasce i dopiero z końcem życia osiągnęła najwyższy stopień łaski. Na ziemi była w stanie pielgrzymki (status viae), nie miała widzenia uszczęśliwiającego Boga (in statu comprehensoris).
Z powodu jej godności Matki Boga, posiadała wszelkie dary i przywileje potrzebne do spełniania tego urzędu. Nie posiadała specjalnych darów udzielonych niektórym świętym (np. dar czynienia cudów), które nie były jej potrzebne do spełnienia tego urzędu.
- nie miała bezpośredniego widzenia Boga - bo była w stanie pielgrzymowania
- nie miała władzy kapłańskiej - jako nie dającej się pogodzić z płcią żeńską
- nie była wolną od cierpień i śmierci - jako Matka tego, który świat zbawił przez mękę i śmierć